τριπολίτιδα

τριπολίτιδα
Μια από τις 3 επαρχίες της Λιβύης (έκταση 353.000 τ. χλμ., περ. 1.000.000 κάτ.). Πρωτεύουσα της επαρχίας είναι η Τρίπολη. Η Τ. περιλαμβάνει κυρίως ένα ξηρό οροπέδιο, που δέχεται ελάχιστες βροχές. Στα Β βρέχεται από τη Μεσόγειο Θάλασσα, στα ΝΔ συνορεύει με την Τύνιδα, τη Δυτική Γαλλική Αφρική και την Αφρική του Ισημερινού και στα Α με την Κυρηναϊκή. Οι περιοχές της Τ. δεσπόζουν στην παράκτια πεδιάδα της Τζεφάρα, που την κατοικούσαν, στην αρχαιότητα, Φοίνικες. Το κλίμα της Τ. παρουσιάζει ξαφνικές αλλαγές. Οι ψυχρές νύχτες συχνά ακολουθούν θερμές μέρες. Το παράλιο τμήμα της είναι πολύ εύφορο. Παράγονται όλα τα είδη των υποτροπικών καρπών, δημητριακά, και βαμβάκι. Το εσωτερικό παράγει χουρμάδες και χαρούπια. Καλλιεργούνται επίσης η ελιά, η συκιά, η αμυγδαλιά, η κυδωνιά, η βερικοκιά και ο καπνός. Σήμερα μια νέα πηγή πλούτου για την Τ. είναι τα πετρέλαια της περιοχής Χόφρα, τα οποία διοχετεύονται με αγωγό έως το σημείο που φορτώνονται τα πετρελαιοφόρα, στο Ελ-Σίντερ, στον κόλπο της Μεγάλης Σύρτης. Στην Τ. εκτρέφονται και ζώα, κυρίως βοοειδή, αίγες και πλατύουρα πρόβατα καθώς και εξαιρετικής ράτσας άλογα. Το χαρακτηριστικό πάντως ζώο της Τ. είναι η καμήλα. Στα παράλια εξάλλου της Τ. υπάρχουν άφθονα σφουγγάρια. Τα προϊόντα της περιοχής εξάγονται στην Ιταλία, στη Μάλτα και τη Μέση Ανατολή. Ιστορία. Η Τ. αξιοποιήθηκε από τους Καρχηδόνιους, αλλά αργότερα πέρασε στην εξουσία των Νουμιδών. Το 106 π.Χ. κυριεύτηκε από τους Ρωμαίους και ενσωματώθηκε στη Νέα Αφρική και, τέλος, στη ρωμαϊκή επαρχία της Αφρικής. Εκλατινίστηκε τότε και αργότερα εκχριστιανίστηκε. Για ένα διάστημα είχε ιδιαίτερα προνόμια, γιατί ο Σεπτίμιος Σεβήρος, καταγόταν από τη λυβική Μεγάλη Λέπτιδα. Επί Διοκλητιανού αποσπάστηκε από τη ρωμαϊκή επαρχία και έγινε έδρα διοίκησης, με διοικητή Ρωμαίο τοπάρχη. Τον 5o αι. μ.Χ. την κυρίευσαν και τη λεηλάτησαν οι Βάνδαλοι. Το 534 την κατέλαβαν οι Βυζαντινοί, οι οποίοι την έκαναν βυζαντινή επαρχία. Τον 7o αι. εξεστράτευσαν εναντίον της οι Άραβες, από τότε δε υπαγόταν στους ηγεμόνες της Τύνιδας. Η Τ. λεηλατήθηκε από τους Νορμανδούς (1146), κυριεύτηκε από τον Ντον Πέντρο Ναβάρο της Ισπανίας (1510) και το 1528 δόθηκε στους Ιππότες του Aγίου Ιωάννη, που είχαν διωχτεί από τη Ρόδο. Το 1553 η Τ. δήλωσε υποταγή στον Τούρκο ναύαρχο Σινάν. Από τότε, πολλοί κάτοικοί της επιδόθηκαν στην πειρατεία και έγιναν αληθινή μάστιγα των χριστιανικών πλοίων. Με την κατάληψη του Αλγερίου από τους Γάλλους η πειρατεία τερματίστηκε (1830). Στη συνέχεια, ο άρχοντας της περιοχής Αχμέτ Καραμανλής ανεξαρτητοποιήθηκε από την Πύλη, πήρε τον τίτλο του μπέη και ίδρυσε εκεί δυναστεία. Αργότερα όμως οι Τούρκοι ανακατέλαβαν την Τ. και τη μετέτρεψαν σε βιλαέτι με διοικητή πασά (1881). Όταν η Γαλλία εγκατέστησε προτεκτοράτο της στην Τυνησία το 1911, η Ιταλία, που από πολλά χρόνια είχε συμφέροντα στην Τ. αποβίβασε εκεί στρατεύματα και έπειτα από πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον των Τούρκων, αναγνωρίστηκε κυρίαρχος της περιοχής με τη Συνθήκη Ουσί - Λοζάνης (1912). Κύριοι των παραλίων οι Ιταλοί, κυρίευσαν μετά και την ενδοχώρα καθώς και την όαση Φεζάν (1912-14). Το 1915 όμως οι κάτοικοι επαναστάτησαν εναντίον των Ιταλών και οι Ιταλοί περιορίστηκαν στην Τρίπολη και τα Χομς. Το 1927-28 κατόρθωσαν να καταλάβουν την παράκτια περιοχή από την Τρίπολη έως τη Μιζουράτα και να φτάσουν μέχρι το ανατολικό άκρο της Μεγάλης Σύρτης. Τον Ιανουάριο του 1943 η T., όπου στάθμευαν σημαντικές γερμανοϊταλικές δυνάμεις με τον στρατάρχη Ρόμελ, κυριεύτηκε από την 8η βρετανική στρατιά, με τη βοήθεια των γαλλικών δυνάμεων του στρατηγού Λεκλέρκ που προήλασαν από την περιοχή του Φεζάν. Η Τ. αφού παρέμεινε στην προσωρινή διοίκηση των Βρετανών για ένα διάστημα, ενώθηκε με την Κυρηναϊκή και αποτέλεσε το βασίλειο της Λιβύης, με επικεφαλής τη δυναστεία των Σενούσι. Το βασίλειο ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο στις 24 Δεκεμβρίου 1951.
* * *
η / τριπολῑτις, -ίτιδος, ΝΑ, και λόγιος τ. τριπολίτις Ν [τρίπολις]
νεοελλ.
φρ. «τριπολίτιδα γη»
(πετρογρ.) πορώδες, εύθρυπτο, μικροκρυσταλλικό πυριτικό πέτρωμα ιζηματογενούς προέλευσης, που αποτελείται, κυρίως, από χαλκηδόνιο και μικροκρυσταλλικό χαλαζία και συγκαταλέγεται στα φυσικά λειαντικά μέσα
αρχ.
η τρίπολις, ένωση τριών πόλεων.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем написать реферат

Look at other dictionaries:

  • Λιβύη — I Αγία της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μαρτύρησε με ξίφος. Η μνήμη της τιμάται στις 25 Ιουνίου. II Μυθολογικό πρόσωπο. Σύμφωνα με την παράδοση, ήταν κόρη του Έπαφου, βασιλιά της Αιγύπτου. Έπειτα από δεσμό της με τον Ποσειδώνα απέκτησε τον Λέλεγα,… …   Dictionary of Greek

  • φύκη — Χλωροφυλλούχα φυτά, που ζουν στα γλυκά, υφάλμυρα ή θαλάσσια νερά και δεν έχουν άνθη, ρίζες, φύλλα και βλαστούς με τη γνωστή, χαρακτηριστική μορφή. Υπάγονται στα θαλλόφυτα (κρυπτόγαμα). Υπάρχουν φ. γιγάντια, των οποίων ο βλαστόμορφος θαλλός αποκτά …   Dictionary of Greek

  • Μπαρτ, Χάινριχ — (Heirich Barth, 1821 – 1865). Γερμανός εξερευνητής και γεωγράφος. Το πρώτο του ταξίδι περιελμάμβανε το Μαρόκο, Τύνιδα, Αλγέρι, Τριπολίτιδα, Αίγυπτο, Συρία, Παλαιστίνη και τη Μικρά Ασία. Στο δεύτερο ταξίδι του, μαζί με τον εξερευνητή Ρίτσαρντον,… …   Dictionary of Greek

  • ορυκτό άλευρο ή γη διατόμων — Ιζηματογενές πέτρωμα που αποτελείται κυρίως από πυριτικά λείψανα διατόμων γλυκών νερών. Το σχήμα των φυκών αυτών ποικίλλει· στο μικροσκόπιο τα κελύφη τους φαίνονται συνήθως σαν μικρές, κενές, διάτρητες θήκες· γι’ αυτό το ορυκτό άλευρο είναι ένα… …   Dictionary of Greek

  • Περραιβία — Η χώρα των αρχαίων Περραιβών. Ταυτίζεται με το βορειοδυτικό τμήμα του σημερινού νομού Λαρίσης και έως ένα σημείο με το ανατολικό τμήμα του σημερινού νομού Τρικάλων. Η αρχαία Περραιβία χωριζόταν σε ορεινή και πεδινή. Η ορεινή ορίζεται στα βόρεια… …   Dictionary of Greek

  • Φεζάν — (η αρχαία Φαζανία). Ιστορική περιοχή της Λιβύης, της οποίας αποτέλεσε από το 1951, έτος της ανεξαρτησίας της χώρας, μέχρι το 1963, όταν εφαρμόστηκε το νέο σύνταγμα της Λιβύης, μια από τις τρεις ομόσπονδες ενότητες μαζί με την Τριπολίτιδα και την… …   Dictionary of Greek

  • Ακτινόζωα — Τάξη θαλάσσιων πρωτόζωων, της ομοταξίας των ριζοπόδων ή σαρκωδών. Είναι μικροσκοπικοί μονοκύτταροι οργανισμοί. Το σώμα τους αποτελείται από δύο μέρη: ένα εξωτερικό, το εκτόπλασμα, και μια κεντρική μάζα, το ενδόπλασμα, που περιέχει τον πυρήνα. Τα… …   Dictionary of Greek

  • αρχαιολογία — Η επιστήμη που μελετά την αρχαιότητα μέσα από όλα τα μνημεία και τα υλικά κατάλοιπά της. Η α. επιδιώκει να αποκαταστήσει τις διάφορες εκδηλώσεις του αρχαίου κόσμου, αφήνοντας κατά μέρος όμως τις μαρτυρίες, που ανήκουν στη σφαίρα αρμοδιότητας της… …   Dictionary of Greek

  • λεπτίς — Ονομασία δύο αρχαίων πόλεων στη βόρεια Αφρική. 1. Λ. Μάγκνα (Leptis Magna). Αρχαία πόλη στην Τριπολίτιδα. Ήταν χτισμένη κοντά στη θέση της σημερινής λιβυκής Λάμπντα αλ Κουμς. Ιδρύθηκε πιθανότατα από τους Φοίνικες, περίπου το 1000 π.Χ., ως… …   Dictionary of Greek

  • τρίπολι — το, Ν η τριπολίτιδα γη. [ΕΤΥΜΟΛ. < τρίπολη, κατά τα ουδ. σε –ι] …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”